BOS © WEHL TOUR 1900

Bosrijk Wehl

ga terug / go back in tour   ga verder / go on in tour
   
Stilliwald in 1920
Het prachtige Wehlse bos van nu, is vroeger een heide geweest. Sterker nog, de Wehlse heide was een deel van een enorme oppervlakte, waarbij men dan ook de Kilderse, de Beekse en de Diemse Hei moet betrekken. De eigendom van dit grote lap grond berustte in Kilder bij het St.-Jansgilde (tot 1848), in Beek bij de markgenoten, in Didam evenzo, maar sinds 1814 bij de gemeente. Ook in Wehl was de heide gemeenschappelijk bezit van de geërfden. De boeren staken er plaggen, die in de potstallen tot meststof voor de akkers werden omgevormd, en hoedden er hun schapen.

Hoe en wanneer deze heide, die in 1735 op Wehls gebied zo'n 420 Rijnlandse morgen besloeg (dat is ongeveer 360 ha), aan haar einde is gekomen? Dat was een gevolg van oorlogsschattingen (een, door de overwinnende vijand opgelegde, vergoeding, zodat plunderingen e.d. worden afgekocht en de gemaakte kosten van oorlog voeren worden vergoed) die uit de vroegere Pruisische oorlogen voortvloeiden. Om de afgesloten leningen eindelijk eens te kunnen aflossen, zagen de geërfden in 1824 geen ander middel dan over te gaan tot verkoop van de heide. Dat de 25 stemgerechtigde geërfden het besluit met genoegen namen, kan niet worden gezegd. Men vreesde, dat de heide na verkoop zou worden ontgonnen, hetgeen o.a. het einde van de schapenteelt zou betekenen. Met name de burgemeester was tegen verkoop. Maar de procedure was eenmaal op gang gebracht en de drie commissieleden, die door de geërfden waren belast met de verkoop van de Wehlse heide, volbrachten hun taak, nadat toestemming van Gedeputeerde Staten was verkregen.

Jhr. mr. L.C.J.C.F. van Nispen, administrateur van het Huis Bergh, werd koper. Hij bouwde het landhuis 'Stilliwald' en liet inderdaad de heide ontginnen. Zo ontstond het prachtige bosgebied van Stilliwald, het Jagershuis (1880) en de Plantage. Houtvesterij Het Jagershuis is in 1880 gebouwd ter vervanging en uitbreiding van de in 1832 gebouwde houtvesterij. Het huis is in neo-barokke stijl gebouwd. Jonkheer Mr. Lodewijk van Nispen overleed in 1872 en werd op zijn landgoed begraven als een Egyptische farao; met geweer, honden en paard. Toen in 1913 de familie Van Nispen het landgoed 'Stilliwald' verkocht aan de familie Van Laak, ontstond een soortgelijke vrees als zo'n 90 jaar tevoren bij de verkoop van de heide. De krant meldde thans: 'Naar ons tevens werd medegedeeld bestaat er groot gevaar, dat de heerlijke bosschen nu gesloopt worden, iets wat we en zeer velen met ons ten zeerste zouden betreuren.' Maar ditmaal was de vrees ongegrond. Het is de Wehlse bosbouwers tot op heden gelukt, het mooie bosbezit te behouden, tot groot genoegen van velen.

go up

ga terug / go back in tour   ga verder / go on in tour
   
Het Jagershuis in 1910

go up

ga terug / go back in tour   ga verder / go on in tour
   
Laan naar het Jagershuis in 1910

go up

ga terug / go back in tour   ga verder / go on in tour
   
Het "Buitengoed" of landhuis Stilliwald in 1900
Het "Buitengoed" of landhuis Stilliwald werd in de jaren dertig van de vorige eeuw gebouwd in opdracht van jhr. mr. L.C.J.C.F. van Nispen. Hij kocht de Wehlse heide en liet er de Wehlse bossen aanleggen. Op de afbeelding zien we hoe het goed er rond 1900 uitzag.

go up

Omstreeks 1920 leefde er kennelijk nog genoeg groot wild in de Wehlse bossen.
ga terug / go back in tour   ga verder / go on in tour
   
Op jacht in 1920

 

Bron: ABC van Oud Wehl / Wehl in oude ansichten / text: A.G.B. Koster + J.W. Jansen