Wehlse Industrie en Nijverheid
De oudste
industrie in Wehl is de steenfabricage geweest. Reeds in
de jaren 1770 is er sprake van een steenoven behorende
tot de bezittingen van het landgoed De Slangenburg bij
Doetinchem. In 1838 werd een steenoven gesticht die het
10 jaar heeft volgehouden. Een meer succesvolle
steenbakkerij bestond van 1858 tot 1871. Er waren toen
acht volwassenen en vier kinderen werkzaam. Niet alleen voor steen-, maar ook voor pottebakkerijen was er grondstof in Wehl te vinden. In de jaren 1825, 1827 en 1835 werden pottebakkerijen opgericht. De laatste pottebakkerij van Kaaken bakte niet alleen grof aardewerk, maar ook estrikken en zelfs dakpannen! Naast een aantal molens, een foezel- of brandewijnstokerij (1753) herbergde Wehl, waarschijnlijk mede door het grote aantal cafés in Wehl, een aantal bierbrouwerijen. De oudste is al terug te herleiden naar het jaar 1706. Zeer belangrijk was omstreeks 1850 de 'calicot (=katoen)weverij' van (oud-)burgemeester G. Melchers die van 1851 tot 1864 heeft bestaan. De weverij zorgde ervoor dat zo'n 20 à 25 arbeiders in touw konden zijn. Toen het bedrijf, dat in zijn bloeitijd veel naar Nederlands Indië exporteerde, wegen gebrek aan grondstoffen moest sluiten, heeft Melchers in Zevenaar een steenfabriek gesticht. Blauwververijen (waar weefsels d.m.v. wede of indigo blauw geverfd werden) heeft Wehl ook gekend rond 1850. De industrie die het 't langst (bijna 75 jaar) in Wehl heeft uigehouden, was de Coöperatieve Stoomzuivelfabriek die in september 1894 werd opgericht. De in de volksmond beter bekend als 'botterfabriek' had een uitstekende naam én op vele binnen- en buitenlandse tentoonstellingen wist men prijzen in de wacht te slepen. Hoewel de fabriek niet was weg te denken uit Wehl, werd zij toch na een fusie in 1968 voorgoed gesloten. In 1958 werd de confectiefabriek Fa. Berghaus opgericht die in haar bloeitijd aan vele nijvere vrouwen- en meisjeshanden werk gaf. Meer curieus dan belangrijk was nog tenslotte de poppenkoppenfabriek die korte tijd na de bevrijding bestond. |
|
De timmerwinkel "St. Joseph" van Damen. De werkplaats brandde omstreeks 1932 af en werd niet meer herbouwd. |
Bron: ABC van Oud Wehl / Wehl in oude ansichten / text: A.G.B. Koster + J.W. Jansen